KAM ROUNDTABLE MEETINGS

Democratizing Muslim Societies: Lessons from Turkey and Tahrir Square

Ali A. Mazrui

16 مارس, 2011 06:00 م Salon: ZEYREK SALONU

 

KAM Afrika Konuşmaları dizisinin ilk misafiri Prof. Ali A. Mazrui, Tunus’ta başlayıp Mısır’da devam eden, ardından Müslüman toplumlarda dalga dalga yayılan demokratikleşme taleplerini Türkiye ile karşılaştırmalı olarak “Democratizing Muslim Societies: Lessons from Turkey and Tahrir Square” başlığı altında analiz edecektir. 
 
1933’te Kenya’da doğan Prof. Ali A. Mazrui’nin hâlihazırdaki görevleri şunlardır:
 Albert Schweitzer Professor in the Humanities
 Director, Institute of Global Cultural Studies
 Professor of Political Science, African Studies and Philosophy, Interpretation and Culture
Binghamton University, State University of New York
 
Mazrui’nin kaleme aldığı kitaplarından bazıları şunlardır:
The African Predicament and the American Experience: A Tale of Two Edens (Westport, CT and London: Praeger, 2004)
Black Reparations in the Era of Globalization [with Alamin Mazrui] (Binghamton: The Institute of Global Cultural Studies, 2002)
Political Culture of Language: Swahili, Society And The State [with Alamin M. Mazrui] (Binghamton: The Institute of Global Cultural Studies, 1999)
The African Diaspora: African Origins and New World Identities [co-editors Isidore Okpewho and Carole Boyce Davies] (Bloomington: Indiana University Press, 1999)
The Scholar: Between Thought and Experience [eds. Parviz Morewedge and Isidore Okpewho] (Institute of Global Cultural Studies, Global Publications, Binghamton University, 2001)
Cultural Forces in World Politics ( London and Portsmouth, N.H: James Currey and Heinemann, 1990)
The Africans: A Triple Heritage (New York : Little Brown and Co., and London: BBC, 1986)
 
Mazrui’nin özgeçmişi ve yayınları hakkında ayrıntılı bilgiye http://www.alimazrui.com/ ve http://igcs.binghamton.edu/igcs_site/igcsdir.htm adreslerinden ulaşabilirsiniz.
 
***
Ali A. Mazrui: '' Arap Baharı, bir  Tabandan Demokratikleşme hareketidir.''
 
 
Değerlendirme:Hatice Uğur
Küresel Araştırmalar Merkezi’nin başlattığı “Afrika Konuşmaları” dizisinin ilk misafiri Prof. Ali A. Mazrui idi. Tunus’ta başlayıp Mısır’da devam eden, ardından diğer Müslüman toplumlarda dalga dalga yayılan demokratikleşme taleplerini Türkiye’nin demokratikleşme öyküsü ile karşılaştırmalı olarak ele alan Prof. Mazrui, konuşmasının ilk bölümünü ağırlıklı olarak Türkiye’nin Atatürk devrimleri ile yaşadığı demokratikleşme sürecine ayırdı. Prof. Mazrui, Türkiye’nin 20. yüzyılın başında yaşadığı demokratikleşme sürecinin İslâm Dünyasında bir ilk olması nedeni ile çok önemli olduğunu vurguladıktan sonra bunun Tavandan/Yukarıdan Demokrasiolması nedeni ile son günlerde İslâm Dünyasında yaşanan Tabandan Demokrasi girişimlerinden farklı olduğunu ifade etti:

“Türkiye tarihindeki Tavandan/Yukarıdan Demokratikleşme girişiminin ön koşulu halkın taleplerinden ziyade Batılılaşma ve laikleşmeydi. Saltanatın ve Hilafetin kaldırılması gibi tüm dünya Müslümanlarını etkileyen değişimlerden sadece yerli halkı etkileyen kılık kıyafetteki değişimlere kadar benimsenen tüm devrimler, demokratikleşmenin yanı sıra Batılılaşma ve laikleşmeye de hizmet etmiştir. Emperyalist Batılı ülkelere karşı bağımsızlığını koruyan Türkiye’nin kültürel açıdan yüzünü Batı’ya dönmesi büyük bir paradokstur. Türkiye’deki demokratikleşme sürecinin en önemli özelliği, ‘eski’nin sonlandırılıp yerine ‘Batılı Yeni’nin geçirilmesidir.”

Prof. Mazrui son günlerde Tunus’ta başlayan ve ardından birçok Müslüman topluma sıçrayan gelişmeleri Türkiye’nin 20. yüzyılın başında yaşadığı demokratikleşme sürecinden farklı olarak Tabandan Demokratikleşmeolarak adlandırdı. Yukarıdan gerçekleştirilen demokratikleşme hareketlerinin daha elitist ve dayatmacı bir kimliği olduğunu vurgulayan Mazrui, Ortadoğu ve Afrika ülkelerinde yaşanan bu gelişmelerin nasıl sonuçlanacağı konusunun önemli olduğunu ifade etti. Ayaklanmaları daha iyi anlamak adına sorduğu bir dizi soruda Prof. Mazrui, ayaklanmaların sadece bir Arap ayaklanması şeklinde adlandırılmasının hata olacağına vurgu yaptı. İsyanların dış sebeplerden ziyade iç etkenlerin etkisiye “şimdi” gerçekleştiğini; isyancıların ideolojik ve pragmatik sebeplerinin örtüşmesinin önemli olduğunu belirtti. İsyancıların anti-emperyalist ya da anti-Amerikancı bir söyleme sahip olmadığının ve İsrail ya da Amerika karşıtı gösteriler yapmadıklarının altını çizdi ve gösterilerde tam anlamıyla demokrasinin talep edildiğini söyledi.

Mazrui, yaşanan gelişmeleri coğrafî açıdan bir ayrıma tabii tutarak, Afrika kıtasındaki ayaklanmaların neredeyse tamamında –Libya hariç– iktidarların düştüğünü ancak Arap Yarımadası’ndaki isyanlarda henüz bu tür bir gelişme yaşanmadığını ifade etti. Ancak genel anlamda bu isyan hareketlerinin bir Arap rönesansına evrilebileceği konusuna bir yandan şüphe ile yaklaşırken, öte yandan değişimin halk tarafından talep edilmesinin böyle bir sonucu da doğurabileceğini ifade etti.

Müslüman toplumlarda demokrasinin gerçekleşmesini isteyen, ancak halkların tercihlerine –geçmişte Filistin halkının Hamas ve Lübnan halkının ise Hizbullah yönündeki tercihlerine– itibar etmeyen Batılıların bu sefer büyük bir imtihan ile karşı karşıya olduklarını vurguladı.

Atatürk devrimlerinin İslâm Dünyasındaki demokratikleşme hareketlerinin ilki olduğunu ve hayatın her alanında girişilen demokratikleşme girişimlerinin Batılılaşma ve sekülerleşme ile birlikte yol aldığını bir kez daha ifade eden Mazrui, son gelişmelerin Türkiye’nin tarihinde olduğu gibi katı bir demokratikleşme yolunda ilerlemeyeceğini düşünüyor. 

 

Bilim ve Sanat Vakfı (Foundation for Sciences and Arts)

Küresel Araştırmalar Merkezi (Centre for Global Studies)

Adres:Vefa Cad., No: 41, 34134, Vefa/İstanbul
Tel: +90 212 528 22 22 / 801-802
Faks: +90 212 513 32 20
E-Posta: kam@bisav.org.tr

 

خيار المحررين

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


تابعنا

الاشتراك في النشرة الإخبارية لدينا لتلقي الأخبار والتحديثات.