Clash of Or­ga­ni­za­ti­ons? A New The­ory to Exp­la­in the Dyna­mics of Conf­lict

Ab­dul­ka­dir H. Sin­no

16 Ha­zi­ran 2008           
De­ğer­len­dir­me: Mus­ta­fa Bi­çer
 
Kü­re­sel Araş­tır­ma­lar Mer­ke­zi Ha­zi­ran ayı özel et­kin­lik prog­ram­la­rı­nın ilk ko­nu­ğu In­dia­na Üni­ver­si­te­si Si­ya­set Bi­li­mi ve Or­ta­do­ğu Araş­tır­ma­la­rı Bö­lü­mü Öğ­re­tim Üye­si Prof. Ab­dul­ka­dir Sin­no idi. Cor­nell Uni­ver­sity Press ta­ra­fın­dan ya­yın­la­nan Or­ga­ni­za­ti­ons at War in Afg­ha­nis­tan & Be­yond baş­lık­lı ki­ta­bın­da iç sa­vaş­lar/et­nik sa­vaş­lar üze­ri­ne ge­liş­tir­me­ye ça­lış­tı­ğı teo­ri ve ko­nu­lar üze­ri­ne su­num ya­pan Prof. Sin­no, me­de­ni­yet­le­rin, ulus­la­rın, et­nik grup­la­rın, din­le­rin vs. de­ğil bun­lar üze­rin­den söy­lem ge­liş­ti­ren grup­la­rın (ve) or­ga­ni­zas­yon­la­rın sa­vaş­tı­ğı­nı öne sür­mek­te­dir. 
Or­ga­ni­za­ti­ons at War in Afg­ha­nis­tan and Be­yond ki­ta­bın­da Sin­no, si­vil sa­vaş­la il­gi­li ça­lış­ma­la­ra önem­li bir kat­kı­da bu­lu­nu­yor. Ta­li­ban’ın iş­ba­şı­na gel­me­sin­den ön­ce Af­ga­nis­tan’da ne­ler olup bit­ti­ği­ni de çar­pı­cı bir şe­kil­de an­lat­tı­ğı ki­ta­bın­da si­vil sa­vaş, et­nik ça­tış­ma­lar ve di­ğer böl­ge­sel sa­vaş­la­rın ge­li­şi­mi ve so­nuç­la­rı­nı açık­la­ma­da ör­güt­sel te­ori­den ya­rar­la­nı­yor. Bu te­ori­nin bir ba­kı­ma tes­ti­ni yap­tı­ğı ça­lış­ma­sın­da Sin­no, 1979 son­ra­sı Af­gan ça­tış­ma­la­rı­nı ele alı­yor ve yüz­den faz­la or­ga­ni­zas­yo­nun söz ko­nu­su dö­nem­de kır­kı aş­kın mü­ca­de­le­de­ki per­for­man­sı­nı gös­te­ren is­ta­tis­tik­sel ve­ri­ler­den ya­rar­la­nı­yor. Af­ga­nis­tan’da­ki si­vil/iç sa­va­şın na­sıl or­ta­ya çık­tı­ğı­nı ve ya­yıl­dı­ğı­nı or­ta­ya koy­ma­ya ça­lı­şan Sin­no’ya gö­re, Af­ga­nis­tan’da sü­re­gi­den ça­tış­ma dev­let­le­ra­ra­sı bir ça­tış­ma­dan zi­ya­de çe­şit­li çı­kar grup­la­rı­nın ve ör­güt­le­ri­nin ida­re­yi ele ge­çir­me ça­ba­sı­dır.
Ça­lış­ma­sı­nın en il­gi çe­ki­ci yan­la­rın­dan bi­ri de, ver­di­ği ör­nek­le­rin bir kıs­mı­nın biz­zat böl­ge­de bu­lun­du­ğu dö­nem­ler­de­ki göz­lem­le­ri­ne da­yan­ma­sı. Bu yö­nüy­le bir ba­kı­ma sa­ha ça­lış­ma­sı ni­te­li­ğin­de olan bu de­tay­lı ça­lış­ma­sı­nı bi­zim­le pay­la­şan Sin­no, çe­şit­li et­nik, di­nî ve si­ya­sî grup­la­rın, mü­ca­de­le­le­rin­de bir­lik ve kap­sam­lı bir stra­te­ji ge­liş­ti­re­me­me­le­ri­nin yı­kı­cı so­nuç­lar do­ğur­du­ğu­nu ör­nek­ler üze­rin­den açık­la­ma­ya ça­lış­tı. İç sa­vaş­la­rın is­ta­tis­ti­kî ve­ri ana­li­zi­ni ya­pa­rak bu so­nu­ca ula­şan Sin­no, su­nu­mun­da de­tay­lı bir şe­kil­de kul­lan­dı­ğı is­ta­tis­tik­sel me­to­do­lo­ji­yi ak­tar­dı. Ba­şa­rı­lı bir mü­ca­de­le­nin ge­rek­le­ri­ni sı­ra­lar­ken et­kin mo­bi­li­zas­yon, stra­te­ji ge­liş­tir­me, iş­bir­li­ği, hi­zip­çi­li­ğin kon­tro­lü ve bil­gi pay­la­şı­mı gi­bi un­sur­la­rın öne­mi­ne dik­kat çe­ken Sin­no, bu tarz olu­şum­la­rın söz ko­nu­su ge­rek­li­lik­le­ri ye­ri­ne ge­ti­re­bil­me­si­nin düş­man­la mü­ca­de­le­de­ki öne­mi­ne özel­lik­le vur­gu yap­tı.
Nor­mal­de dev­let dü­ze­yin­de­ki ya­pı­lan­ma­la­rın ay­rık ge­ril­la ör­güt­len­me­le­rin­den da­ha ba­şa­rı­lı, an­cak bü­tün bi­rim­le­riy­le sü­rek­li bir mer­kez­den kon­trol edil­mek zo­run­da ol­ma­sı iti­ba­riy­le düş­man sal­dı­rı­la­rı­na da­ha açık ha­le gel­di­ği­ni be­lir­ten Sin­no, ba­rı­nak (shel­ter) tar­zı yer­ler­den düş­ma­na sür­priz sal­dı­rı­lar ya­pan mü­ca­de­le şek­li­nin ra­ki­bin/düş­ma­nın işi­ni zor­laş­tır­dı­ğı­nı, hat­ta ki­mi za­man bü­yük ka­yıp­la­ra sü­rük­le­di­ği­ni söy­le­di. Söz ko­nu­su olu­şum­la­rın, kon­tro­lü bir kez ele ge­çir­dik­ten son­ra hız­la mer­ke­zi­leş­me­si­nin ve or­ga­ni­ze ol­ma­sı­nın ba­şa­rı­ya ulaş­ma­da et­ki­li ol­du­ğu­nun çe­şit­li ör­nek­ler­de gö­rül­dü­ğü­nü be­lirt­ti.
Su­num son­ra­sın­da yer alan tar­tış­ma bö­lü­mün­de so­ru ve yo­rum­lar­da özel­lik­le ge­rek Af­ga­nis­tan ge­rek­se Irak’ta ya­şa­nan ge­liş­me­le­ri or­ga­ni­zas­yon­lar üze­rin­den açık­la­ma­ya ça­lı­şan Sin­no’nun te­ori­si­nin test edi­le­bi­lir­li­ği tar­tı­şıl­dı. 

EDİTÖRDEN

SEMİNERLER

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.