Bir Kam­pus İn­şa Et­mek: Bir Ya­pı Bir Mi­mar

Ahmet Yılmaz

1 Tem­muz 2008            
De­ğer­len­dir­me: Ner­min Te­ne­ke­ci
 
Bir şe­hi­ri­çi üni­ver­si­te­sin­de, üs­te­lik şeh­rin ‘va­roş’ ta­bir edi­len böl­ge­le­rin­de, kam­pus plan­la­ma­sı na­sıl ya­pı­lır? 
Yaz se­mi­ner­le­ri­nin üçün­cü ko­nu­ğu mi­mar Ah­met Yıl­maz, su­nu­mun­da bu so­ru­ya ce­vap ara­dı. Ta­sa­rım ve pro­je eki­bin­de yer al­dı­ğı, uy­gu­la­ma ve şan­ti­ye iş­le­ri­ni yü­rüt­tü­ğü Bil­gi Üni­ver­si­te­si’nin Kuş­te­pe ve Do­lap­de­re kam­pus­la­rıy­la il­gi­li de­ne­yim­le­ri­ni bu min­val­de din­le­yi­ci­ler­le pay­laş­tı.
İş­le­rin, “hay­di bir kam­pus ta­sar­la­ya­lım” şek­lin­de yü­rü­me­di­ği­ni, pro­je ve plan­la­ma­nın, yö­ne­ti­min, Bil­gi Üni­ver­si­te­si’ni bir şe­hir üni­ver­si­te­si yap­ma ar­zu­suy­la ör­tü­şür va­zi­yet­te ve el­de­ki im­kân­lar da­hi­lin­de iler­le­di­ği­ni kay­det­ti.
Bu­na gö­re, üni­ver­si­te he­ye­ti­nin ken­di po­li­ti­ka­la­rı et­ra­fın­da be­lir­le­di­ği Kuş­te­pe ve Do­lap­de­re’de­ki mev­cut atıl ya­pı­lar, pro­je ve iş­çi­li­ğin iç içe geç­ti­ği dar za­man­lar­da ve sı­kı­şık alan­lar­da, hız­lı­ca üni­ver­si­te­ye dö­nüş­tü­rül­dü.
Kam­pus bi­na­la­rı, dı­şa­rı­nın kı­sıt­lı ola­nak­la­rı dü­şü­nü­le­rek, öğ­ren­ci­le­rin her tür­lü ih­ti­ya­cı­nı (kü­tüp­ha­ne, si­ne­ma, spor sa­lo­nu, te­nef­füs alan­la­rı…) içe­ri­de kar­şı­la­ya­cak şe­kil­de ta­sar­lan­dı; çev­re­nin renk­li ve par­ça­lı do­ku­suy­la bü­tün­le­şe­cek tarz­da kur­gu­lan­dı. Tüm me­kân­la­rın gü­neş ışı­ğın­dan en yük­sek dü­zey­de fay­da­lan­ma­sı için emek sar­fe­dil­di. İşe ya­ra­yan tüm es­ki mal­ze­me­ler de­ğer­len­di­ril­di. Hu­kuk fa­kül­te­si için, ger­çe­ği ile bi­re­bir ör­tü­şen bir mah­ke­me sa­lo­nu ya­pıl­dı ve böy­le­ce üni­ver­si­te­ler­de gö­rül­me­yen bir or­tam ya­ra­tıl­ma­ya ça­lı­şıl­dı. Ter­cih edi­len mal­ze­me­den kay­nak­la­nan açık ve so­ğuk gö­rün­tü, (tüm mer­di­ven­le­rin ah­şap ol­ma­sı gi­bi) sı­cak un­sur­lar­la yu­mu­şa­tıl­dı. Sü­rek­li ay­nı ekip­le ça­lış­mak, sı­va­cı­sın­dan de­mir­ci­si­ne mi­ma­rın ne yap­mak is­te­di­ği­ni bi­len us­ta­la­rın ye­tiş­me­si­ni sağ­la­dı ve bu da in­şa­at sü­re­ci­ni hız­lan­dır­dı.
Ya­pı­sal ele­man­la­rın (zo­run­lu ol­ma­dık­ça) açık­ta du­ran kur­gu­su, ak­tif ola­rak kul­la­nı­ma açık ucuz ma­li­yet­li kon­fe­rans sa­lon­la­rı, ko­lay­ca sö­kü­lüp ta­kı­la­bi­len ba­sa­mak­la­rı, yıl­so­nu tö­ren­le­ri için kal­dı­rı­lıp ko­nu­la­bi­len an­fi­le­ri ve eko­no­mik, ya­lın ay­rın­tı­la­rın gö­ze çarp­tı­ğı iç mi­ma­rî­siy­le çok lüks ol­ma­yan ama iş gö­rür me­kân­lar ge­liş­ti­ril­di. Yıl­maz’ın de­yi­miy­le, “Bir­çok şey bel­ki çok kon­for­lu ol­ma­dı ama in­san­la­rın te­ker­lek­li san­dal­ye­yi el­le kal­dı­rıp gö­tü­re­ce­ği bir gö­rün­tü de oluş­ma­dı.”
Kam­pus­la­rın, fark­lı mal­ze­me­le­rin kul­la­nıl­ma­sıy­la olu­şan ha­re­ket­li, par­ça­lı mi­ma­rî­si, öğ­ren­ci­nin tüm vak­ti­ni içe­ri­de ge­çir­mek­ten mem­nun ka­la­ca­ğı çok amaç­lı ya­pı­sı ve çev­re­siy­le kur­du­ğu iliş­ki­ler sa­ye­sin­de dev­let üni­ver­si­te­le­rin­den fark­lı, renk­li bir üni­ver­si­te kim­li­ği or­ta­ya çık­tı. Kuş­te­pe’de baş­la­yıp Do­lap­de­re’de ol­gun­la­şan pro­je­ler­le, alı­şık ol­ma­dı­ğı­mız bir üni­ver­si­te di­li, çiz­gi­si tut­tu­rul­du.
Böy­le­ce, hem ke­nar kö­şe­de de­va­sa bir le­ke gi­bi du­ran atıl bi­na­lar de­ğer­len­di­ril­di ve et­raf­ta­ki­ler için de iş im­kâ­nı doğ­du, hem üni­ver­si­te yö­ne­ti­mi bu bi­na­la­rı da­ha ucu­za mâl et­ti, hem de çev­re­nin çeh­re­si de­ğiş­ti ve bu böl­ge­ler ye­ni bir kim­lik ka­zan­dı.  
Şan­ti­ye­de bil­fi­il yer al­ma­nın çok zevk­li, bü­yük bir de­ne­yim ol­du­ğu­nu be­lir­ten Yıl­maz, ya­pı­lar­la il­gi­li mi­ma­rî de­tay­la­rı ha­zır­la­dı­ğı slayt­lar­la din­le­yi­ci­le­re ak­tar­dı.
1996 yı­lın­da, Kuş­te­pe’de 12.500 met­re­ka­re ka­pa­lı ala­na ku­ru­lu atıl du­rum­da­ki be­to­nar­me kar­kas ya­pı el­den ge­çi­ril­di. Çev­re­nin çok renk­li kim­li­ği­ne uy­gun ola­rak “pop art” tar­zın­da bir de­ko­ras­yon an­la­yı­şı be­nim­sen­di. Ar­tan me­kân ge­rek­si­ni­mi­ni kar­şı­la­mak için 1998’de ikin­ci kam­pus bi­na­sı ya­pıl­dı.
2000 yı­lın­da, Do­lap­de­re’de 12.500 met­re­ka­re ka­pa­lı alan­da, İn­gi­liz­ler ta­ra­fın­dan in­şa edil­miş (1957) es­ki bir kam­yon mon­taj fab­ri­ka­sı kam­pu­sa çev­ril­di. Du­var­la çev­ri­li ya­pı bir açık alan­mış gi­bi dü­şü­nül­dü. Ders­lik­le­rin, ko­ri­dor­la­rın ça­tı­dan ışık al­dı­ğı ve tüm bi­rim­le­rin köp­rü­ler­le, priz­ma­lar­la bir­bi­ri­ne bağ­lan­dı­ğı çe­lik bir bi­na üre­til­di. Cep­he du­va­rı, hem ya­kın çev­re­nin olum­suz­luk­la­rı­nı (gü­rül­tü, gü­ven­lik…) çöz­dü, hem de ser­gi ala­nı iş­le­vi gör­dü. Ya­pı, 2002 8. Ulu­sal Mi­mar­lık Ser­gi­si Ya­pı Ya­şam Çev­re­si 1. Ödü­lü’ne la­yık gö­rül­dü.
Do­lap­de­re’de­ki 2. Kam­pus bi­na­sı, 14.500 met­re­ka­re ka­pa­lı alan­da ya­pı­sal çe­lik­le, doğ­ru­dan ışık ala­bi­le­cek şe­kil­de in­şa edil­di. 2005 Türk Çe­lik Der­ne­ği (TUC­SA) Mi­ma­rî Ta­sa­rım Tür­ki­ye I. Ödü­lü ve 2005 Av­ru­pa Çe­lik Bir­li­ği (ECCS) Mi­ma­rî Ta­sa­rım Ödü­lü al­dı.
Tür­ki­ye’de bu ma­na­da ilk de­fa çok kat­lı, çe­lik kons­trük­si­yon bir üni­ver­si­te bi­na­sı yük­sel­di.

EDITOR'S CHOICE

SEMINARS

As the most traditonal activity of BISAV, the courses take place in every fall and spring of a year.

MORE INFO


FOLLOW US

Add your e-mail address here to be informed about our programs (seminars, symposiums, panels, etc.).