English GİRİŞ YAP

MAM YUVARLAK MASA TOPLANTILARI

Kadîm ile Cedîd Arasında – III. Selim Döneminde Bir Mevlevi Şeyhi: Abdülbâki Nâsır Dede’nin Musıki Yazmaları

Cem Behar

10 Aralık 2022 Cumartesi 16:30 Salon: ŞAKİR KOCABAŞ SALONU




Onur Öner'in (Dr.) hazırladığı "Müziği Kitaptan Dinlemek" toplantı dizisinin dördüncü oturumunda Cem Behar'ın* (Prof. Dr.) III. Selim döneminde yaşamış bir Mevlevî şeyhi olan Abdülbâki Nâsır Dede'nin musiki yazmalarını incelediği Kadim ile Cedid Arasında** kitabını konuşacağız.

 

Arka kapaktan:

“İstanbul’un Yenikapı Mevlevîhanesi şeyhlerinden Abdülbâki Nâsır Dede (1765-1821; şeyhliği 1804-1821) 1794 ile 1796 yılları arasında geleneksel Osmanlı/Türk musıkisiyle ilgili çok önemli iki eser kaleme almıştır. Bunların ilki bu musıkinin kullandığı perdeleri listeleyen, bunların nasıl duyurulacağını gösteren, usûlleri, makam ve terkipleri sıralayıp açıklayan ve musıki icrası hakkında bazı faydalı bilgiler de içeren bir tür musıki teorisi kitabı olan “Tedkik ve Tahkik”le birlikte onun kısa bir ilâvesidir (yani Zeyl). İkincisi ise kendi geliştirdiği bir notalama sistemini açıkladıktan sonra buna örnek olmak üzere yeni bestelenmiş birkaç musıki eserini notaya aldığı risaledir ve “Tahririyetü’l Musıki” [Musıkinin Yazıyla İfadesi] başlığını taşır. Bu eser genellikle “Tahririye” olarak bilinir. Yani Abdülbâki Nâsır Dede bir yandan müziğin teorisiyle uğraşırken, diğer yandan da eser besteleyip musıki icra etmiş (kendisi neyzendi, Yenikapı Mevlevîhanesi’nde neyzenbaşılık yapmıştı) ve bu icranın kâğıda dökülmesini sağlayacak bir notalama sistemi geliştirmiştir.”

Cem Behar, Abdülbâki Nâsır Dede’nin yapıtları üzerinden dönemin musıki anlayışını, icra yöntemlerini, arka planda yaşanan toplumsal-siyasî gelişmelerin ve geleneksel kadîm ilimlere sirayet eden yeniliklerin musıkiye etkisini inceliyor."

 

 

*Cem Behar (Prof. Dr.) 1946 yılında İstanbul’da doğdu. Yüksek öğrenimini Paris’te tamamladı. Müzik çalışmalarına Fikret Bertuğ ile başladı. Daha sonra Emin Ongan, Niyazi Sayın ve Necdet Yaşar ile çalıştı. 1980’den bu yana çeşitli dergi ve gazetelerde Osmanlı/Türk musıkisine ilişkin makaleleri yayımlandı. Müzikle ilgili kitapları: “Klâsik Türk Müziği Üzerine Denemeler” (İstanbul, Bağlam Yayınları, 1987); “On Sekizinci Yüzyılda Türk Müziği” (İstanbul, Pan Yayıncılık, 1987); “Ali Ufkî ve Mezmurlar” (İstanbul, Pan Yayıncılık, 1990); “Zaman, Mekân, Müzik – Klâsik Türk Musıkisinde Eğitim (Meşk), İcra ve Aktarım” (İstanbul, AFA Yayıncılık, 1993); “Aşk Olmayınca Meşk Olmaz – Geleneksel Osmanlı/Türk Müziğinde Öğretim ve İntikal” (İstanbul, YKY, 1998, 2003, 2006, 2012, 2014, 2018); “Musıkiden Müziğe – Osmanlı/Türk Müziği: Gelenek ve Modernlik” (İstanbul, YKY, 2005, 2008); “Saklı Mecmua – Ali Ufkî’nin Bibliothèque Nationale de France’taki [Turc 292]Yazması” (İstanbul, YKY, 2008, 2016); “Şeyhülislâm’ın Müziği – 18. Yüzyılda Osmanlı/Türk Musıkisi ve Şeyhülislâm Es’ad Efendi’nin Atrabü’l-Âsâr’I” (İstanbul, YKY, 2010, 2017, “Osmanlı/Türk Musıkisinin Kısa Tarihi”, YKY, 2015, 2019), “Kan Dolaşımı, Ameliyat ve Musıki Makamları – Kantemiroğlu” (1673-1723) ve “Edvâr’ının sıradışı müzikal serüveni” (İstanbul, YKY, 2017), “Orada Bir Musıki Var Uzakta… / XVI. Yüzyıl İstanbulu’nda Osmanlı/Türk Musıki Geleneğinin Oluşumu” (İstanbul, YKY, 2020-2021), 1977-2013 yılları arasında Boğaziçi Üniversitesi’nde görev yapan Cem Behar 2013-2020 yılları arasında da İstanbul Şehir Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmıştır.

** Yapı Kredi Yayınları, 2022.

 

 

 

 

İLGİLİ YUVARLAKMASALAR

HAVADİS

TÜM HABERLER

EDİTÖRDEN

2024 Güz Programı

Vakıf faaliyetlerinin en gelenekseli olan seminerler, her yıl güz ve bahar dönemlerinde gerçekleşiyor.

DETAYLI BİLGİ


BİZİ TAKİP EDİN

Vakfımızın düzenlediği programlardan (seminer, sempozyum, panel, vs.) haberdar olmak için e-posta adresinizi bırakabilirsiniz.